De schacht van de staatsmijn Emma
(Mijn pake) Siemen Spinder was een ongeduldig type. Vanuit Friesland is hij eerst alleen naar Limburg vertrokken. Dat was om de boel te verkennen en om werk te zoeken. Daartoe verbleef hij een aantal maanden in een Gezellenhuis. Hij vond werk bij de staatsmijn Emma. Hier kon hij bovengronds aan de slag als machinebankwerker. De woningnood was groot in die tijd (omstreeks 1928). Het was dan ook lang wachten vooraleer aan de beurt te zijn voor een woning. Dat duurde hem allemaal te lang. Daarom liet hij de rest van het gezin overkomen, zonder al over een woonplek te beschikken. Hij stationeerde toen het gezin (moeder met vier kinderen) bij het hek van het woningbureau van de Emma aan de Akerstraat, ging zelf naar binnen en vroeg de betreffende ambtenaar naar buiten te kijken. `Zie je die mensen daar? Dat is mijn gezin. We hebben nù woonruimte nodig.` Na de nodige tegenstrubbelingen (dat kon toch zomaar niet ….) werd hen toen een noodwoning op de Steenberg (Hoensbroek) toegewezen.
Enige achtergrondinformatie over de noodwoningen
Over het type noodwoning waar mijn pake en beppe in eerste instantie in terecht kwamen vond ik meer informatie op de site van `De Mijnen`:
In de jaren 1918 tot en met 1921 bouwde Staatsmijnen niet minder dan 718 van dergelijke woningen. Die noodwoningen waren des te harder nodig. Immers in 1914 had Staatsmijnen de mijn Emma en in 1918 de mijn Hendrik in bedrijf genomen. De “levensduur” werd bepaald op zo’n tien tot vijftien jaar. Maar vaak stonden die noodwoningen er tientallen jaren. Bijvoorbeeld de zogenaamde Steenberg-woningen in Hoensbroek (Mariagewanden). Het zou hier nog tot in de jaren 1960 duren alvorens die noodwoningen aldaar onder de slopershamer kwamen.
Fragment uit:
bron: Sjef Maas, Mijnwerkerswoningen
http://www.demijnen.nl/collectie/interview/mijnwerkerswoningen
Overigens ken ik die wijk niet anders dan de `Steenberg`. Toch werd de naam van die buurt al in 1949 officieel herdoopt in Mariagewanden. Deze aanduiding is bij mijn weten thans het meest gangbaar.
Hoewel ikzelf in Treebeek ben opgegroeid in de jaren `50 -`60 wist ik van het bestaan van de winkel van de kruidenier Scholten op de Steenberg. Zij waren, net als wij, gereformeerd en lid van de gereformeerde kerkgemeenschap in Treebeek. Ze hadden een rijke kinderschare, waaronder een tweeling, twee meisjes. Deze waren ongeveer mijn leeftijd en op de lagere school waren we klasgenoten. Heel wat gereformeerde Friezen uit de wijde omgeving behoorden tot de klandizie van winkelier Scholten.
Prico (Prins en Co), de winkel van de familie Scholten op de Steenberg. De familie Scholten runde lange tijd de buurtwinkel De Prico (Prins en co) in de Hubertusstraat 33-35. Het was een typische buurtwinkel waar men voor bijna alles terecht kon. Zelfs nadat de winkel gesloten was kon men nog vlug even achterom iets kopen dat overdag vergeten was. 's Zondags echter kon dit niet omdat de gereformeerde vader Scholten de zondagsrust daarvoor te belangrijk vond.
Zie ook: http://mariagewanden.nl/nl/geschiedenis
De Akerstraat in 1917, vlak voor de aanleg van de tramlijn. Deze liep na de aanleg in 1918 over een onverharde weg. Een zodanig belangrijke verbindingsweg, die langs de Emma liep waar toen al bijna 10jaar een bedrijf lag waar ruim 2000 mensen werkten, was toen nog niet eens beklinkerd. De tramlijn liep van Heerlen naar Sittard met een aftakking naar Brunssum.
bron: http://www.sdhc.nl/os-gebrook/ontstaan-van-gebrook/
