Wie spreekt er nog Fries in Limburg? – Overpeinzing n.a.v. ‘Allerzielen’.

Allerzielen klinkt in mijn oren erg katholiek. Dat was tijdens mijn jeugd iets van de katholieke Limburgers. Maar de tijden zijn veranderd. Zo was het vandaag ook voor de kerkgangers in de protestantse Dom te Utrecht Allerzielen, heb ik van mijn broer Hans begrepen. Ze staken een kaarsje aan ter nagedachtenis aan een familielid of bekende die in het afgelopen jaar overleden is. Àls ik er geweest was, had ik zeker twee kaarsjes laten branden: één voor Eeke Spinder-Jeeninga (overleden mei 2019, 95 jaar) en één voor Eke Spinder-Van Kalsbeek (overleden augustus 2019, 91 jaar). Ze waren nichten van elkaar. Voor mij respectievelijk mijn moeder en mijn tante. Mijn moeder was getrouwd met Geert, mijn tante met Thijs, twee zonen van Siemen Spinder en Antje Spinder-Van Schepen.

Mijn moeder

Mijn moeder is opgegroeid met de Friese taal. Haar ouders zijn beide in Friesland geboren en dus werd er vanzelfsprekend thuis Fries gesproken. Het was vast geen toeval dat de man van haar leven ook een Fries was. Wij, kinderen, werden tweetalig opgevoed. Hoewel mijn moeder in Limburg geboren is, bleef ze een Fries accent houden. Ze sprak graag Fries. Als ik zaterdags met haar over de markt in Brunssum liep, kwamen we geregeld bekenden tegen van de (gereformeerde) kerk en vaak van Friese komaf. Dan begon ze onmiddellijk Fries te praten.

Mijn tante

Het is 6 oktober 2015 als ik bij mijn tante Eke op bezoek ga. Zij woont in Treebeek; ik in Haarlem, dus we zien elkaar niet zo vaak meer. Als ik aankom staat de deur al op een kier. Ik stap voorzichtig naar binnen. Op mijn hallo-geroep volgt een ‘Kom mar fierder’ (kom maar verder). Ik tref haar aan in de keuken. Ze spreekt me onmiddellijk in het Fries aan. Sinds jaar en dag zijn we dat zo gewend. ‘Je spreekt zeker niet zo vaak meer Fries?’, vraag ik. ‘O, jawol, mei minsken fan de tsjerke. Dêr binne noch in soad Friezen.’ (O jawel, met mensen van de kerk. Daar zijn nog een hoop Friezen).

Zo geleidelijk aan zal de Friese taal in Limburg steeds minder te horen zijn. Ik ben benieuwd wie, wonend in Limburg, de Friese taal nog machtig is en spreekt.

Reacties stel ik op prijs. Woon je in Limburg en spreek je de Friese taal? Of ken je mensen die nog Fries spreken? Laat het me weten!