Allerzielen
klinkt in mijn oren erg katholiek. Dat was tijdens mijn jeugd iets van de
katholieke Limburgers. Maar de tijden zijn veranderd. Zo was het vandaag ook voor de kerkgangers in
de protestantse Dom te Utrecht Allerzielen, heb ik van mijn broer Hans
begrepen. Ze staken een kaarsje aan ter nagedachtenis aan een
familielid of bekende die in het afgelopen jaar overleden is. Àls ik er geweest was, had ik zeker twee
kaarsjes laten branden: één voor Eeke Spinder-Jeeninga (overleden mei 2019, 95
jaar) en één voor Eke Spinder-Van Kalsbeek (overleden augustus 2019, 91 jaar). Ze waren nichten van elkaar. Voor
mij respectievelijk mijn moeder en mijn tante. Mijn moeder was getrouwd met
Geert, mijn tante met Thijs, twee zonen van Siemen Spinder en Antje Spinder-Van
Schepen.
Mijn moeder
Mijn moeder is
opgegroeid met de Friese taal. Haar ouders zijn beide in Friesland geboren en
dus werd er vanzelfsprekend thuis Fries gesproken. Het was vast geen toeval dat
de man van haar leven ook een Fries was. Wij, kinderen, werden tweetalig
opgevoed. Hoewel mijn moeder in Limburg geboren is, bleef ze een Fries accent
houden. Ze sprak graag Fries. Als ik zaterdags met haar over de markt in
Brunssum liep, kwamen we geregeld bekenden tegen van de (gereformeerde) kerk en
vaak van Friese komaf. Dan begon ze onmiddellijk Fries te praten.
Mijn tante
Het is 6
oktober 2015 als ik bij mijn tante Eke op bezoek ga. Zij woont in Treebeek; ik
in Haarlem, dus we zien elkaar niet zo vaak meer. Als ik aankom staat de deur
al op een kier. Ik stap voorzichtig naar binnen. Op mijn hallo-geroep volgt een
‘Kom mar fierder’ (kom maar verder). Ik tref haar aan in de keuken. Ze spreekt me
onmiddellijk in het Fries aan. Sinds jaar en dag zijn we dat zo gewend. ‘Je
spreekt zeker niet zo vaak meer Fries?’, vraag ik. ‘O, jawol, mei minsken fan
de tsjerke. Dêr binne noch in soad Friezen.’ (O jawel, met mensen van de kerk.
Daar zijn nog een hoop Friezen).
Zo geleidelijk
aan zal de Friese taal in Limburg steeds minder te horen zijn. Ik ben benieuwd
wie, wonend in Limburg, de Friese taal nog machtig is en spreekt.
Reacties stel
ik op prijs. Woon je in Limburg en spreek je de Friese taal? Of ken je mensen
die nog Fries spreken? Laat het me weten!
