Pas later trots op Friese roots

 

Grietje Troelstra was nog maar een klein meisje toen ze samen met haar ouders verhuisde van het Friese plaatsje Blija naar het Limburgse Treebeek. Ze trouwde met de uit Drenthe afkomstige Jaap Scholten. Zij kregen elf kinderen. Reeds vóór de Tweede Wereldoorlog genoot het echtpaar in de wijde omgeving bekendheid vanwege hun kruidenierswinkel op de Steenberg, een wijk aan de rand van Hoensbroek. Eén van de dochters uit het gezin stuurde mij het volgende verhaal.

       
Pas later trots op Friese roots

‘Als tiende kind van elf in totaal, met tevens de drukte van de buurtsuper (Prico) in en later aan huis, was er weinig gelegenheid tot gesprek over vroeger.

Ik heb mijn moeder eigenlijk nooit Fries horen spreken. Ik weet dat zij de Friese taal altijd heeft behouden en wel Fries praatte met familieleden die uit Friesland op bezoek kwamen. Mijn moeder, Grietje, kwam als vierjarige met haar ouders naar Treebeek en heeft tot aan haar huwelijk thuis Fries gesproken. Toen was ze 23 jaar. De achternaam van mijn moeder is Troelstra (geen familie van Pieter-Jelle). Wij leerden thuis zeker bepaalde Friese uitdrukkingen en ‘s zaterdags kwam de Friese bakker aan huis. Ik herinner me nog wel heel goed, dat mijn moeder altijd zei: ‘de mensen hier zijn anders’... Dit, terwijl wij diegenen waren die ‘anders’ waren. Zij bleef zich dus buitenstaander voelen (en ikzelf eigenlijk ook in de Limburgse taal en cultuur).
Mijn ouders, en ook wij kinderen, waren bevriend met de familie Praamstra, ook Gereformeerd. De moeder was Friezin en de vader Groninger. Onderling spraken zij altijd Fries. Eerst is dit gezin naar Eindhoven verhuisd en toen naar Joure. Op mijn zeventiende heb ik samen met Ineke Praamstra vakantiewerk gedaan in de kantine bij de D.E. in Joure. Er werd daar echter alléén Fries gesproken. En opstandig als ik toen was, weigerde ik die taal te verstaan. Ik voelde me echt in het buitenland! Maar na een emotionele ontmoeting met de kantinedame, begreep ik dat zij eigenlijk nooit  Nederlands sprak. Toen heb ik de resterende tijd maar benut om wat Fries te leren, tot grote trots van mijn moeder! Sinds ik teruggekeerd ben vanuit Scandinavië naar Nederland (1999) heb ik zeer geregeld ‘s zondags naar Omroep Fryslân gekeken. Het Friese bloed stroomt dus echt door mijn aderen (meer dan het Drentse). Ik ben trots op mijn Friese roots en zou er best willen wonen als het landschap heuvelachtig zou zijn.’

Aaltje Scholten